Vertrouwenspersoon weldra verplicht?

Een vertrouwenspersoon is een belangrijke sleutelfunctie in de onderneming waarop de werkgever kan vertrouwen om de preventie van psychosociale risico’s op het werk te verbeteren. Hij/zij kan op een informele wijze worden aangesproken waardoor een formele procedure vaak kan worden vermeden.

Momenteel is de aanstelling van een vertrouwenspersoon niet verplicht, tenzij alle werknemersvertegenwoordigers in het Comité voor preventie en bescherming op het werk erom vragen.

De regering wil de aanwezigheid van een vertrouwenspersoon in de ondernemingen vergroten door de aanstelling ervan te verplichten in ondernemingen met 50 of meer werknemers.

1. Aanduiding

In ondernemingen met 50 werknemers of meer zal de aanduiding van één of meerdere vertrouwenspersonen verplicht worden. Het Comité moet voorafgaand zijn akkoord geven. Minstens één van de vertrouwenspersonen moeten deel uitmaken van het personeel.

Voor ondernemingen met minder dan 50 werknemers is de aanstelling van een vertrouwenspersoon niet verplicht, tenzij alle leden van de vakbondsafvaardiging erom verzoeken. Is er geen vakbondsafvaardiging in de onderneming, kunnen de werknemers de aanstelling van een vertrouwenspersoon vragen.

Indien de werkgever 20 of meer werknemers tewerkstelt en enkel beroep doet op een preventieadviseur psychosociale aspecten van een externe preventiedienst, moet minstens één van de vertrouwenspersonen een personeelslid van de onderneming zijn.

De opdrachten van de vertrouwenspersoon kunnen ook worden uitgeoefend door de interne preventieadviseur, behalve in ondernemingen met minder dan 20 werknemers waar de werkgever de functie van interne preventieadviseur uitoefent of in geval de betrokkene zelf of alle leden van de vakbondsafvaardiging of, bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, alle werknemers hier niet mee akkoord gaan.

2. Onafhankelijkheid

Een vertrouwenspersoon moet zijn functie volledig onafhankelijk kunnen uitoefenen. Daarom wordt voorzien dat de functie van vertrouwenspersoon niet kan worden uitgeoefend door een lid van de ondernemingsraad, het comité of de vakbondsafvaardiging. Hij mag ook geen deel uitmaken van het leidinggevend personeel in de onderneming. Verder mag de vertrouwenspersoon niet terzelfdertijd de functie van preventieadviseur-arbeidsarts uitoefenen.

3. Opleiding

Binnen de twee jaar na zijn aanstelling, moet de vertrouwenspersoon een opleiding van minstens 5 dagen volgen. De kosten verbonden aan deze opleiding, evenals de verplaatsingskosten vallen ten laste van de werkgever. De tijd die wordt besteed aan de opleiding, maakt deel uit van de arbeidstijd.

4. Sancties

De werkgever die zich niet houdt aan de wettelijke verplichtingen omtrent de vertrouwenspersoon, kan gestraft worden met een sanctie van niveau 2. Concreet betekent dit hetzij een strafrechtelijke boete van € 400 tot € 4000, hetzij een administratieve geldboete van € 200 tot € 2000.

5. Inwerkingtreding

De wijzigingen treden in werking de eerste dag van de maand na die waarin dit wetsontwerp wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Wij houden je op de hoogte.

Bron: Wetsontwerp van 8 september 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen, www.dekamer.be.