Veilig werken aan of in de nabijheid van elektrische installaties: gewaarschuwd of vakbekwaam?

Het werken aan of in de nabijheid van elektrische installaties brengt risico’s met zich mee. We kunnen elektriciteit niet meer wegdenken uit onze maatschappij. Zowel thuis als op het werk komen we er dagelijks mee in contact maar we vergeten vaak de ernstige risico’s die eraan verbonden zijn. Indien uw medewerkers in uw bedrijf in aanraking komen met een elektrische installatie, is het in ieders belang dat dit veilig gebeurt. 

U, als werkgever, dient hier het onderscheid te maken tussen de BA4 (gewaarschuwde) of BA5 (vakbekwame) werknemers. Het is als werkgever wettelijk verplicht om een BA4 of BA5 attest op te stellen, dit in functie van de taak/plaats van de werknemer. Deze twee termen staan officieel beschreven in het AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties, worden benoemd in de lijst van uitwendige invloeden AREI BOEK 1 Afdeling 9.1.6.

De toegang tot elektrische installaties dient enkel voorbehouden te worden aan medewerkers die beschikken over de nodige bekwaamheid. Sinds 1 juni 2020 is er een nieuwe regelgeving van toepassing en dienen elektrische installaties op de werkvloer afgetoetst te worden aan het nieuwe AREI 2020.

Attest BA4/BA5

Opleiding en instructies

De werkgever verzekert de nodige opleiding en verstrekt de nodige instructies om de risico's eigen aan het gebruik van, aan de uitbating van en aan andere werkzaamheden aan de elektrische installatie te ondervangen. Hierbij houdt hij rekening met de opdrachten waarmee zijn werknemers belast zijn.

Als men werken laat uitvoeren door werknemers aan installaties waarbij het niet mogelijk is de bovenvermelde risico’s uit te schakelen, dan moet de toegang tot deze installaties exclusief voorbehouden worden aan werknemers die beschikken over de bekwaamheid die gekenmerkt wordt door de code BA4 (gewaarschuwde) of BA5 (vakbekwame). De classificatie BA4/BA5 wordt beschreven in hoofdstuk 9.2 van het AREI.

Dit houdt in dat de werkgever een risicoanalyse van zijn installatie uitvoert en op basis van de resultaten een aangepaste opleiding aan de werknemer geeft zodat de werkgever zich ervan kan vergewissen dat de werknemer over de vereiste competenties beschikt om te werken aan de elektrische installatie. Door middel van een schriftelijk document deelt de werkgever de werknemer mee voor welke delen van de installatie en voor welke werkzaamheden aan deze delen hij bevoegd (gewaarschuwd of vakbekwaam) verklaard wordt.

Bij het toekennen van een attest BA4 of BA5 moet volgende opmerking gemaakt worden. Een attest BA4 of BA5 kan enkel toegekend worden aan een werknemer op voorwaarde dat deze werknemer op de hoogte is van de staat van de elektrische installatie, de eventuele risico’s en de werkprocedures. Dit houdt in dat het in de praktijk bijna onmogelijk is om een sluitend attest te verlenen als de werkgever geen risicoanalyse van zijn elektrische installatie heeft gemaakt. Daarom kan een attest BA4 of BA5 voor een installatie waarvan geen risicoanalyse gemaakt werd, als waardeloos beschouwd worden.

Het verschil

BA4 - gewaarschuwd

Komt uw medewerker in aanraking met de risico’s van elektrische installaties, dan valt hij in de categorie ‘gewaarschuwd’. Doelbewust en voorzichtig omspringen met elektriciteit is de boodschap!

Wie valt in deze categorie?

• Onderhoudspersoneel van elektrische installaties zonder structurele werken aan de installaties uit te voeren. Dit mag enkel onder toezicht van een medewerker die ‘vakbekwaam’ is verklaard.

BA5 – vakbekwaam

Werkt uw medewerker zelf aan of met elektrische installaties. Hij dient de mogelijke gevaren van het werken met of aan elektrische installaties zelf in te schatten. Hij stelt maatregelen op om de risico’s te vermijden.

Wie valt in deze categorie?

• Technici
• Ingenieurs

Bent u als werkgever in orde met volgende items?

1. Inventariseren van de elektrische installaties
2. Inventariseren van de uit te voeren werkzaamheden
3. Risicobeoordeling van de werkzaamheden
4. Uitwerken en valideren van de werkprocedures (incl. arbeids- en beschermingsmiddelen)
5. Inventariseren van de benodigde bekwaamheden
6. Inventariseren van de beschikbare bekwaamheden BA4 – BA5
7. Organisatie opleidingen, vorming en training
8. Toekennen van de codificatie m.b.t. de specifieke bekwaamheden 

Een attest opstellen doet u volgens de volgende richtlijnen

Het attest bevat:

• Naam en functie van de medewerker
• Vermelding van toegekende bevoegdheid: BA4 (gewaarschuwd) of BA5 (vakbekwaam) – afhankelijk van opleiding, ervaring of behaalde diploma’s
• Welke installaties (of specifieke onderdelen ervan) waarmee de medewerker mag werken en de bijhorende werkzaamheden die hij mag uitvoeren
• Welke verplichte beschermkledij en beschermmiddelen vereist zijn
• In samenspraak met de preventieadviseur bepaalt u de geldigheidsduur van het attest

Als onderneming stelt u zelf dit verplichte attest op en bepaalt u welke medewerker BA4 of BA5 is, wie werkverantwoordelijke is, wie installatieverantwoordelijke is, wie jaarlijks controle doet van handgereedschappen, wie drie maandelijks de controle doet van de HS-post. Doe dit doordacht en enkel aan diegene die hiervoor de nodige opleiding heeft gekregen en dus over de juiste capaciteiten beschikt. Het hoofddoel blijft immers om arbeidsongevallen m.b.t. elektrocutie maximaal te voorkomen en schade aan de installatie of omgeving te beperken.

Heeft uw bedrijf nog geen risicoanalyse van de elektrische installaties uitgevoerd, dan kan u geen BA4 of BA5 attest opmaken. CLB Group kan u echter helpen hiermee!

Hoe kan CLB Group u helpen?

De preventieadviseurs van CLB Externe Preventie kunnen u assisteren in deze risicoanalyse.

CLB Academy biedt de nodige erkende opleidingen rond het behalen van BA4 en BA5 kwalificaties:

• BA4: Veilig werken aan elektrische installaties voor gewaarschuwde personen : basis of opfrissing. Schrijf u HIER in.
• BA5: Veilig werken aan elektrische installaties voor gewaarschuwde personen : basis of opfrissing. Schrijf u HIER in. (Het volgen van de BA5 opleiding kan enkel indien u de opleiding BA4 in hetzelfde jaar heeft gevolgd bij CLB Academy.)